دوره آموزش تعمیر کارت گرافیک در آموزشگاه تخصصی کامتک به صورت کاملاً عملی و کارگاهی برگزار میشود و از پایه تا سطح حرفهای شما را با عیبیابی و تعمیر انواع کارتهای گرافیکی آشنا میکند. این دوره شامل آموزش تعمیر کارت گرافیکهای nVidia و ATI، بررسی مدارات تغذیه و حافظه GPU، و آموزش ریبال و تعویض چیپ گرافیک با دستگاه BGA Machine است. کارآموز در حین دوره علاوه بر یادگیری تعمیر کارتهای گرافیکی دسکتاپ، با تعمیرات بخش گرافیک لپتاپ نیز آشنا میشود.
آموزش تعمیرات کارت گرافیک
در کارگاههای مجهز کامتک، تعمیرکاران آینده با مدارات GPU، مدار رم، بخش تغذیه و مدار کنترل فن کارت گرافیک بهصورت عملی تمرین میکنند. هدف دوره، تربیت تعمیرکار حرفهای کارت گرافیک است که بتواند بهصورت مستقل در بازار کار فعالیت کند و کارتهای سوخته، تصویر ندادن، نویز تصویر، یا داغ شدن GPU را بهدرستی عیبیابی و تعمیر نماید.
صفر تا صد یادگیری تعمیر گرافیک کامپیوتر
کارت گرافیک که با نامهای دیگر مانند کارت ویدیو، کارت تصویر و آداپتور گرافیک (Graphic Adapter) نیز شناخته میشود، یکی از مهمترین اجزای اصلی سیستمهای کامپیوتری است. در دوره آموزش تعمیر کارت گرافیک در آموزشگاه کامتک، کارآموزان بهصورت عملی و تخصصی با ساختار و عملکرد کارت VGA و نحوه نصب آن روی مادربردهای مختلف آشنا میشوند.
کارت گرافیک در اثر حرارت زیاد چیپ GPU، عملکرد ناصحیح فن، یا نوسانات پاور (Power Supply) دچار خرابی میشود. این خرابیها معمولاً باعث بروز مشکلاتی مانند تصویر ندادن، نویز تصویر، یا هنگ کردن سیستم میگردند. در آموزشگاه کامتک، کارآموز یاد میگیرد چگونه با تست مدار تغذیه، تعمیر چیپ گرافیک و تعویض چیپ GPU با دستگاه BGA Machine، این ایرادها را بهصورت اصولی برطرف کند.
افرادی که در زمینه خدمات کامپیوتری، تعمیر مادربرد، تعمیر پاور و تعمیر هارد دیسک فعالیت دارند، لازم است توانایی تعمیر کارت گرافیک را نیز داشته باشند؛ چرا که کارت گرافیک از اجزای اصلی کیس محسوب میشود و نقش حیاتی در عملکرد سیستم دارد. یادگیری تعمیرات کارت گرافیک به این دسته از تعمیرکاران کمک میکند تا خدمات کاملتری در زمینه تعمیرات کامپیوتر و مادربرد ارائه دهند و در بازار کار تخصصی کامپیوتر موفقتر عمل کنند.
![]() |
![]() |
![]() |
سرفصلهای دوره آموزش تعمیرات کارت گرافیک
کلاس آموزش تعمیر کارت گرافیک یکی از تخصصیترین دورههای سختافزاری در ایران است که بهصورت کاملاً عملی و کارگاهی در کارگاه کامتک برگزار میشود. در این دوره کارآموز با ساختار الکترونیکی کارت گرافیک، عیبیابی GPU، آموزش ریبال چیپ گرافیک، بررسی مدارهای ولتاژ، رم گرافیکی (VRAM) و تعمیر گرافیک nVidia و ATI آشنا میشود.
آموزش الکترونیک پایه تعمیر کارت گرافیک
در این بخش از دوره، مباحث پایهای الکترونیک شامل قانون اهم، مقاومتها، خازنها، دیودها و ماسفتها آموزش داده میشود. یادگیری این مباحث برای ورود به مرحله آموزش تعمیر GPU و تحلیل مدارهای تغذیه گرافیکی ضروری است.
آموزش کار با ابزارهای تخصصی تعمیر گرافیک
کارآموز در آموزشگاه تعمیر گرافیک کامتک کار با تجهیزات تخصصی شامل اهممتر، اسیلوسکوپ، سیگنال ژنراتور، LC متر، هیتر، منبع تغذیه، BGA Machine و CLEAN ROOM را یاد میگیرد. در این بخش آموزش نحوه کار با شابلون، توپ قلع، خمیر قلع و مایع فلکس نیز ارائه میشود تا کارآموز بتواند عملیات لحیمکاری و ریبال را بهدرستی انجام دهد.
آموزش ریبال چیپ گرافیک با دستگاه BGA Machine
یکی از بخشهای کلیدی در آموزش تعمیر کارت گرافیک، ریبال چیپ GPU است. در این مرحله کار با دستگاه BGA Machine برای جدا کردن چیپ گرافیک، تمیز کردن پایهها و نصب مجدد آن آموزش داده میشود. این مهارت در تعمیر کارتهای گرافیکی گیمینگ و حرفهای اهمیت ویژهای دارد.
آموزش نقشهخوانی و مسیریابی برد گرافیک
در بخش آموزش نقشهخوانی برد کارت گرافیک، کارآموز یاد میگیرد بدون داشتن نقشه رسمی، مسیر پایهها و قطعات را در برد گرافیک شناسایی کند. این بخش شامل تمرینهای عملی در مسیریابی برد، تشخیص قطعات مرتبط با GPU و VRAM و تحلیل خطوط تغذیه Power است.
آموزش تست قطعات و ولتاژگیری کارت گرافیک
در این مرحله، کارآموز نحوه استفاده از اهممتر و تستپوینت (Test Point) برای بررسی سلامت قطعات، جریان مصرفی GPU و ولتاژ مدارهای پاور را یاد میگیرد. این مرحله پایهی اصلی در آموزش عیبیابی کارت گرافیک است.
آموزش عیبیابی تخصصی GPU و چیپهای گرافیکی
کارآموز با آموزش عیبیابی GPU، روشهای تشخیص خرابی چیپ اصلی، اتصالی در VRAM و مشکلات حرارتی را یاد میگیرد. در این بخش رفع خطاهای تصویر، نویز گرافیکی و سوختگی GPU با روشهای استاندارد کارگاهی آموزش داده میشود.
آموزش تعمیر گرافیک nVidia و ATI
در آموزش تعمیر کارت گرافیک ان وی دیا nVidia و ای تی آی ATI، تفاوت ساختار و مدار بین مدلهای مختلف بررسی میشود. کارآموز با نحوه تعمیر چیپهای سری RTX، GTX و Radeon آشنا شده و یاد میگیرد چگونه دمای کاری و پاور گرافیک را بهینهسازی کند.
آموزش تعمیرات کارت گرافیک گیمینگ
در آموزش تعمیر گرافیک گیمینگ، تمرکز بر روی کارتهای گرافیکی حرفهای است. این سرفصل شامل بررسی دلایل شطرنجی شدن تصویر، افت فریم، داغ شدن GPU، سوختن ماسفتها و آموزش تعمیر مدار تغذیه گرافیکی با ابزارهای دقیق است.
آموزش تعمیر چیپ گرافیک لپتاپ
در بخش آموزش تعمیر چیپ گرافیک لپتاپ، کارآموز با روش باز کردن چیپ لپتاپی، ریبال GPU لپتاپ، تعمیر مدار VRAM و رفع مشکلات تصویر در لپتاپهای دارای گرافیک مجزا آشنا میشود.
آموزش تعمیر فن و سیستم خنککننده GPU
در این مرحله، سرویس کامل سیستم خنککننده و آموزش تعمیر فن کارت گرافیک انجام میشود. نحوه تعویض گریس حرارتی، سرویس فن، کاهش نویز و بررسی عملکرد دمایی GPU بهصورت عملی آموزش داده میشود.
آموزش عیبیابی مدار Power و Power-On گرافیک
در بخش آموزش عیبیابی مدار Power کارت گرافیک، کارآموز یاد میگیرد مدار تغذیه گرافیک، فازهای VRM، ماسفتها و درایورهای PWM را تست کند. ولتاژگیری دقیق و تحلیل جریان ورودی از PCIe نیز آموزش داده میشود.
آموزش تعمیر کارتهای TV و ارتباط با مادربرد
در این سرفصل، ساختار کارتهای TV و ارتباط آنها با چیپ مادربرد بررسی میشود. آموزش شامل شناسایی چیپ جنوبی، نحوه اتصال به GPU و روش تست ارتباط با CPU Tester است.
آموزش کار با CPU Tester و ZIF
در این مرحله، نحوه استفاده از CPU Tester برای بررسی سلامت ارتباط GPU با مادربرد و همچنین تعویض ZIF و پایههای آن بهصورت تخصصی آموزش داده میشود.
آموزش تست حرارتی و تحلیل عملکرد GPU
کارآموز در آموزش تست حرارتی GPU یاد میگیرد با نرمافزارهای تخصصی مانند GPU-Z، AIDA64 و FurMark دمای چیپ، جریان مصرفی و ثبات عملکرد کارت گرافیک را بررسی کند.
آموزش تعمیرات همزمان مادربرد و کارت گرافیک
در این مرحله، آموزش تعمیر مادربرد و گرافیک بهصورت همزمان ارائه میشود تا کارآموز بتواند ارتباط بین چیپ GPU و چیپ شمالی را تحلیل و عیبیابی کند.
آموزش نرمافزاری عیبیابی کارت گرافیک
در این بخش، آموزش کار با نرمافزارهای تست گرافیک، درایور، مانیتورینگ دما و تشخیص ارورهای Device Manager ارائه میشود. این آموزش به کارآموز کمک میکند تا مشکلات نرمافزاری GPU را از سختافزاری تفکیک کند.
پس از اتمام دوره آموزش تعمیر کارت گرافیک در آموزشگاه کامتک، کارآموز توانایی تعمیر و ریبال انواع گرافیکهای nVidia و ATI، تعمیر GPU لپتاپ، عیبیابی Power Section، تست حرارتی و تعمیر مدار VRAM را خواهد داشت. فارغالتحصیلان این دوره میتوانند بهصورت مستقل در بازار کار تعمیرات کامپیوتر و کارت گرافیک حرفهای فعالیت کنند.
آموزش تعمیرات کارت گرافیک
دوره آموزش تعمیر کارت گرافیک در آموزشگاه کامتک با تمرکز بر مدلهای Nvidia GeForce RTX 5090، RTX 5070 Ti، AMD Radeon RX 9070 XT و RX 9060 XT برگزار میشود. این دوره برای کسانی طراحی شده که میخواهند در سطح پیشرفته و کاملاً کاربردی و عملی به تعمیر کارت گرافیکهای گیمینگ، ورکاستیشن و لپتاپی مسلط شوند.
آموزش تخصصی تعمیر کارت گرافیک RTX 5090 و RTX 5070 Ti
کارتهای گرافیک RTX 5090 و RTX 5070 Ti از نسل جدید سری Blackwell انویدیا هستند که با حافظه GDDR7، مدارهای VRM چندفازی و چیپهای بسیار حساس طراحی شدهاند. در کلاس آموزش تعمیر کارت گرافیک کامتک کارآموز یاد میگیرد:
-
نحوه باز و مونتاژ کامل کارت RTX
-
آموزش ریبال چیپ GPU با دستگاه BGA Machine
-
تعمیر مدار Power و فازهای VRM
-
تست جریان مصرفی، ولتاژگیری دقیق و تشخیص سوختگی ماسفتها
-
رفع مشکلات تصویر، نویز تصویر، Artifact و دمای غیرعادی GPU
تمام تمرینها روی مدلهای واقعی مانند RTX 4070 Ti، RTX 4080 و RTX 5090 انجام میشود تا کارآموز درک دقیقی از ساختار و مدارهای تغذیه این نسل از کارتها پیدا کند.
آموزش تعمیرات AMD Radeon RX 9070 XT و RX 9060 XT
در بخش AMD، تمرکز دوره بر روی سری Radeon RX 9000 است که از معماری RDNA 4 بهره میبرد. کارتهای RX 9070 XT و RX 9060 XT دارای ساختار پیچیدهتری نسبت به نسلهای قبل هستند و ولتاژهای متنوعتری برای GPU و VRAM دارند.
در آموزش تخصصی تعمیر گرافیک AMD، کارآموز یاد میگیرد:
-
نحوه تست آیسیهای VRAM و تعویض آنها
-
عیبیابی مدار تغذیه GPU و مدار کنترل حرارتی
-
رفع اشکالات تصویر مانند Flicker یا Freeze در بازیها
-
استفاده از تستپوینتها برای بررسی اتصالی در مسیر تغذیه
در این بخش، آموزش شامل تحلیل شماتیک بردهای AMD، بررسی خط جریان و کار با ابزارهایی مانند Hot Air Station، منبع تغذیه دیجیتال و LC Meter است.
آموزش تعمیرات گرافیک گیمینگ و حرفهای
با رشد کارتهای گرافیک مخصوص بازی و طراحی سهبعدی، تعمیر این سری از کارتها اهمیت ویژهای دارد. در بخش آموزش تعمیر گرافیک گیمینگ، کارآموز با روشهای زیر آشنا میشود:
-
آموزش تعمیر فن کارت گرافیک و سیستم خنککننده
-
تست حرارتی GPU و تحلیل رفتار حرارتی چیپ در زمان اجرای Benchmark
-
تنظیم بایوس و Firmware برای رفع مشکلات عملکرد
-
عیبیابی کارتهایی که در Load بالا تصویر نمیدهند یا Crash میکنند
کارتهای RTX و RX جدید به دلیل مصرف توان بالا (TDP زیاد) و طراحی چندلایه PCB، نیاز به دقت بالا در تعمیر دارند که در این بخش کاملاً عملی آموزش داده میشود.
آموزش ریبال و تعویض چیپ گرافیک
یکی از اصلیترین مراحل در تعمیر کارتهای گرافیکی جدید، ریبال چیپ GPU است. در این بخش کار با BGA Machine، شابلون GPU، توپ قلع، خمیر قلع و مایع فلکس بهصورت حرفهای آموزش داده میشود.
کارآموز یاد میگیرد چگونه چیپ گرافیک را از مدار جدا کرده، پایهها را بازسازی کند و مجدداً نصب نماید. این آموزش برای مدلهای RTX 5090، RTX 4070 Ti، RX 9070 XT و RX 9060 XT بهصورت عملی انجام میشود.
آموزش نقشهخوانی و مسیریابی برد گرافیک
در کارتهای نسل جدید که نقشه رسمی ندارند، آموزش نقشهخوانی برد کارت گرافیک بهصورت تجربی و تحلیلی انجام میشود. کارآموز میآموزد چگونه با ابزارهایی مانند مولتیمتر، اسیلوسکوپ و Test Point مسیرهای تغذیه و ارتباط GPU با VRAM را شناسایی کند.
آموزش عیبیابی نرمافزاری و فریمور
در کارتهای نسل جدید مانند RTX 50 Series و RX 9000 Series، مشکلات نرمافزاری نقش مهمی در عملکرد دارند. در این بخش از آموزش تعمیر GPU، نحوه کار با ابزارهای تخصصی مانند GPU-Z، FurMark، AIDA64 و Flash Tool برای تست حرارتی، فلش بایوس و بررسی عملکرد درایور آموزش داده میشود.
فارغالتحصیلان دوره آموزش تعمیر کارت گرافیک کامتک توانایی انجام موارد زیر را خواهند داشت:
-
تعمیر و ریبال انواع کارت گرافیک RTX و Radeon نسل جدید
-
عیبیابی مدار تغذیه، VRAM و مدار Power
-
تعمیر GPU لپتاپ و گرافیک گیمینگ
-
تست حرارتی، تحلیل مدار و تنظیم Firmware
-
بازسازی بردهای آسیبدیده و تعویض چیپهای معیوب
این دوره بهصورت کاملاً عملی در کارگاه تخصصی آموزشگاه تعمیر گرافیک کامتک برگزار میشود و تمامی ابزارها از جمله BGA Machine، منبع تغذیه دیجیتال، اسیلوسکوپ و هیتر حرفهای در اختیار کارآموز قرار میگیرد.
آموزش عیب یابی چیپ گرافیک لپ تاپ
در دوره آموزش عیبیابی چیپ گرافیک لپتاپ در آموزشگاه کامتک، کارآموز بهصورت تخصصی با ساختار GPUهای مجتمع (Onboard) و مجزا (Dedicated) در مادربردهای لپتاپ آشنا میشود. در این آموزش، روشهای تست سلامت چیپ گرافیک با مولتیمتر، تست حرارتی، بررسی اتصالی پایههای GPU، تحلیل ولتاژهای تغذیه Core و Vmem، و تست سیگنال تصویر از طریق پورت LVDS یا HDMI آموزش داده میشود. همچنین کارآموز میآموزد چگونه با استفاده از دستگاه BGA Machine، اسیلوسکوپ، و منبع تغذیه آزمایشگاهی خرابیهای ناشی از گرمای بیش از حد، لحیم سرد (Cold Solder)، یا خرابی VRAM را شناسایی کند. عیبیابی نرمافزاری با GPU-Z، Device Manager، و BIOS Debugging نیز بخش مهمی از این دوره است تا کارآموز بتواند بهصورت دقیق تشخیص دهد مشکل از چیپ گرافیک، مدار تغذیه یا ارتباط باس مادربرد است. این مهارتها پایهی اصلی در مسیر تبدیل شدن به تعمیرکار حرفهای گرافیک لپتاپ محسوب میشود.
آموزش تعمیر گرافیک ماینر
در دوره آموزش تعمیر گرافیک ماینر در آموزشگاه کامتک، کارآموز بهصورت عملی با ساختار کارتهای گرافیک مخصوص استخراج ارز دیجیتال مانند RTX 3080، RTX 3070، RX 5700 XT و RX 6600 XT آشنا میشود. در این آموزش، نحوه عیبیابی مدار VRM، تعمیر چیپ گرافیک GPU، تست ماسفتها و درایورهای PWM، بررسی دمای کاری GPU و تعویض چیپهای VRAM سوخته آموزش داده میشود. کارآموز یاد میگیرد چگونه با دستگاه BGA Machine، مولتیمتر و اسیلوسکوپ اتصالیها را تشخیص داده و کارتهای ماینر را پس از ریبال چیپ گرافیک به حالت استاندارد بازگرداند. این دوره برای تعمیرکارانی طراحی شده که میخواهند در بازار کار تعمیر گرافیک ماینر و GPUهای صنعتی فعالیت حرفهای داشته باشند.
آموزش عیب یابی چیپ گرافیک کنسول بازی
در دوره آموزش عیبیابی چیپ گرافیک کنسول بازی در آموزشگاه تعمیر گرافیک کامتک، ساختار GPU در کنسولهایی مانند PlayStation 5، PS4 Pro، Xbox Series X و Xbox One بهصورت دقیق تحلیل میشود. کارآموز یاد میگیرد چگونه با روشهای تست حرارتی، ولتاژگیری و ریبال چیپ گرافیک کنسول بازی مشکلاتی مانند تصویر ندادن، نویز تصویر یا هنگ در منوی بازی را رفع کند. آموزش شامل بررسی مدار تغذیه GPU، کنترلر حافظه GDDR6، تست خمیر حرارتی و سیستم خنککننده کنسول است. با استفاده از BGA Machine و Flux حرفهای، کارآموز میتواند چیپ GPU کنسول را تعویض یا ریبال کند. این مهارتها او را به تعمیرکار حرفهای کنسولهای گرافیکی نسل جدید تبدیل میکند.
آموزش عیب یابی چیپ گرافیک مادربرد آنبرد
دوره آموزش عیبیابی چیپ گرافیک مادربرد آنبورد در آموزشگاه کامتک ویژهی افرادی است که میخواهند در سطح پیشرفته تعمیر گرافیک مجتمع (Onboard GPU) را یاد بگیرند. در این آموزش، روش تست خطوط دیتا و ولتاژ تغذیه GPU داخلی در مادربردهای دارای چیپهای Intel HD Graphics، AMD Radeon Vega و APUهای Ryzen آموزش داده میشود. کارآموز میآموزد چگونه عیبیابی اتصالی بین چیپ گرافیک و چیپ شمالی، بررسی خط LVDS و تست سیگنال تصویر HDMI و VGA را انجام دهد. همچنین با دستگاه BGA Machine نحوه ریبال چیپ گرافیک آنبورد و رفع لحیم سرد بین GPU و برد مادربرد بهصورت عملی تمرین میشود.
آموزش تعمیر چیپ گرافیک کامپیوتر آل این وان
در دوره آموزش تعمیر چیپ گرافیک آلاینوان در آموزشگاه تعمیر گرافیک کامتک، کارآموز با ساختار خاص بردهای گرافیکی در سیستمهای یکپارچه مانند HP All-in-One، Dell OptiPlex AIO و iMac AIO آشنا میشود. در این آموزش، نحوه عیبیابی GPUهای مجتمع با CPU، تست ولتاژ بخش گرافیکی، ریبال چیپ گرافیک و تعویض GPU با دستگاه BGA Machine بهصورت تخصصی آموزش داده میشود. کارآموز میفهمد چگونه مشکلاتی مانند سیاه شدن صفحه، فریز شدن تصویر، یا دمای بیش از حد GPU را با بررسی VRAM و مدار تغذیه Power Section برطرف کند. این دوره شامل کار عملی روی چیپهای Nvidia، AMD و Intel در سیستمهای آلاینوان است.
آموزش تعمیر گرافیک مین برد مینی کیس
دوره آموزش تعمیر گرافیک مینبرد مینی کیس به بررسی تخصصی GPUهای نصبشده روی مادربردهای کوچک (Mini PC) مانند Intel NUC، HP EliteDesk Mini و Lenovo Tiny میپردازد. در این آموزش، کارآموز نحوه تست GPU مجتمع و گرافیک مجزا، بررسی مدار پاور، تست آیسیهای VRAM، و ریبال چیپ گرافیک با BGA Machine را یاد میگیرد. همچنین روشهای عیبیابی تصویر ندادن، نویز تصویر یا ارور GPU Driver در سیستمهای کوچک آموزش داده میشود. در پایان، کارآموز توانایی تعمیر کامل بخش گرافیکی مینبرد مینی کیس را بهصورت عملی کسب میکند.
آموزش تعمیر بخش گرافیک آی مک
در دوره آموزش تعمیر بخش گرافیک آیمک در آموزشگاه کامتک، تمرکز بر روی مدلهای Apple iMac 21.5 و iMac 27 اینچ است که از چیپهای AMD Radeon Pro و Nvidia GeForce Mobile GPU استفاده میکنند. در این آموزش، کارآموز بهصورت عملی یاد میگیرد چگونه تعمیر چیپ گرافیک آیمک، تعویض GPU با دستگاه BGA Machine، بررسی مدار تغذیه گرافیک، تست ولتاژ و بررسی دمای کاری چیپ را انجام دهد. آموزش شامل ریبال چیپ گرافیک آیمک، رفع مشکل تصویر سفید یا تصویر پیکسلی، و تعمیر VRAM سوخته است. در پایان دوره، کارآموز به یک تعمیرکار حرفهای گرافیک آیمک و محصولات اپل تبدیل میشود که میتواند کارتهای گرافیک دسکتاپ و لپتاپ اپل را بهصورت تخصصی عیبیابی و تعمیر کند.
آموزش ریبال چیپ گرافیک و تعویض با دستگاه BGA Machine
فرآیند ریبال چیپ گرافیک (GPU Reballing) یکی از تخصصیترین و حساسترین مراحل در آموزش تعمیر کارت گرافیک و آموزش تعمیر GPU لپتاپ و کامپیوتر است. در بسیاری از کارتهای گرافیکی مانند Nvidia RTX 5090، RTX 4070 Ti، AMD Radeon RX 9070 XT و RX 9060 XT، خرابی در اتصالات پایههای چیپ GPU با مادربرد گرافیک (PCB) علت اصلی تصویر ندادن یا نویز در تصویر است.
در دوره آموزش ریبال چیپ گرافیک در آموزشگاه کامتک، کارآموز بهصورت عملی یاد میگیرد چگونه با استفاده از دستگاه BGA Machine، چیپ گرافیک را از برد جدا کند، پایهها را بازسازی کرده و مجدداً نصب نماید.
مفهوم ریبال چیپ گرافیک (GPU Reballing)
چیپ گرافیک (GPU) به وسیلهی صدها یا حتی هزاران نقطهی قلع (Solder Balls) به برد اصلی کارت گرافیک متصل است. به مرور زمان، در اثر حرارت بالا، نوسانات دمایی، ضعف در سیستم خنککننده یا نوسان برق، این اتصالات میشکنند یا خاصیت رسانایی خود را از دست میدهند.
عملیات ریبال (Reballing) یعنی بازسازی مجدد این نقاط اتصال با توپهای قلع جدید. در واقع این فرایند شامل سه مرحلهی اصلی است:
-
برداشتن چیپ (Chip Removal)
-
پاکسازی قلعهای قدیمی (Cleaning)
-
نصب مجدد چیپ با توپ قلع جدید (Reball & Reflow)
آموزش کار با دستگاه BGA Machine
دستگاه BGA Machine مهمترین ابزار در عملیات ریبال چیپ گرافیک است. این دستگاه با کنترل دقیق حرارت در سه ناحیهی Preheater (گرمایش زیرین)، Top Heater (گرمایش بالایی) و IR Sensor (حسگر دما)، امکان جداسازی و نصب چیپهای BGA را بدون آسیب رساندن به برد فراهم میکند.
در دورهی تخصصی آموزش کار با BGA Machine در آموزشگاه کامتک، کارآموز با تمام مراحل زیر آشنا میشود:
۱. تنظیم دما و پروفایل حرارتی
برای هر چیپ گرافیک (مثلاً چیپ RTX 5090 یا RX 9070 XT) باید دمای دقیق جداسازی مشخص شود. معمولاً مراحل شامل:
-
Preheat Board: حرارت اولیه در دمای ۱۵۰ تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد برای گرم شدن سطح برد.
-
Top Heater Activation: حرارت اصلی تا ۲۴۰ الی ۲۶۰ درجه سانتیگراد برای ذوب قلع پایههای چیپ.
-
Cooling Down: سرد شدن تدریجی برای جلوگیری از شوک حرارتی.
۲. تنظیم ارتفاع و زاویه هد گرمایی
کارآموز یاد میگیرد چگونه هد بالایی دستگاه (Nozzle) را بهدرستی روی چیپ تنظیم کند تا حرارت بهصورت یکنواخت پخش شود. فاصلهی نادرست میتواند باعث سوختن GPU یا تاب برداشتن PCB شود.
۳. استفاده از Thermocouple و سنسور دما
در آموزش کار با BGA Machine، نحوهی نصب سنسور حرارتی برای کنترل دمای سطح چیپ و برد آموزش داده میشود تا فرآیند بهصورت ایمن انجام گیرد.
۴. نحوهی جداسازی چیپ گرافیک (Chip Removal)
پس از رسیدن دما به محدودهی مناسب، چیپ GPU با استفاده از بازوی مکندهی دستگاه بهآرامی از سطح برد جدا میشود. در این مرحله کارآموز باید دقت کند تا پایههای زیرین یا خطوط مدار دچار پارگی یا آسیب نشوند.
آموزش تمیزکاری و آمادهسازی برای ریبال
پس از جدا کردن چیپ، لازم است سطح زیر چیپ و برد از قلعهای قدیمی و اکسیدها پاک شود. این مرحله در آموزش ریبال چیپ گرافیک کامتک با جزئیات آموزش داده میشود:
-
استفاده از هویه هوای گرم و سیم قلعکش برای پاکسازی کامل سطح چیپ
-
شستوشوی سطح با مایع فلوکس (Flux) و ایزوپروپیل الکل (IPA)
-
خشکسازی دقیق برای جلوگیری از چسبندگی یا اکسیداسیون مجدد
آموزش ریبال چیپ GPU با شابلون و توپ قلع
در این مرحله، آموزش ریبال چیپ گرافیک با استفاده از شابلون مخصوص هر مدل GPU انجام میشود:
-
قرار دادن شابلون روی چیپ
-
ریختن توپهای قلع با اندازه استاندارد (معمولاً 0.4mm یا 0.5mm)
-
افزودن مقدار مناسب خمیر فلوکس برای تثبیت توپها
-
گرم کردن شابلون با هیتر تا ذوب و تثبیت توپهای قلع روی پایهها
-
برداشتن شابلون و بازرسی اتصالات با ذرهبین صنعتی یا میکروسکوپ تعمیرات
کارآموز یاد میگیرد که تفاوت بین توپ قلع سربدار (Lead Solder) و بدون سرب (Lead-Free Solder) چیست و در چه شرایطی از هرکدام استفاده شود.
آموزش نصب مجدد چیپ گرافیک (Reflow Process)
در پایان، چیپ GPU ریبالشده روی برد قرار داده میشود و دستگاه BGA Machine وارد مرحله Reflow میشود تا اتصالات جدید ذوب و فیکس شوند.
در آموزش نصب چیپ گرافیک کارآموز یاد میگیرد:
-
نحوهی همتراز کردن چیپ با پدهای برد (Alignment)
-
استفاده از دمای مناسب برای ذوب مجدد توپهای قلع
-
جلوگیری از حرکت یا لغزش چیپ هنگام ذوب
-
تست نهایی پس از خنک شدن کامل با مولتیمتر و تست عملکرد GPU در سیستم
خطاهای رایج در ریبال چیپ گرافیک
در آموزش تخصصی، خطاهای معمول در فرآیند ریبال نیز بررسی میشود تا کارآموز بتواند از بروز آنها جلوگیری کند:
-
حرارت بیش از حد: منجر به سوختن GPU یا جدا شدن لایههای PCB
-
عدم یکنواختی حرارت: باعث تشکیل اتصالات سرد یا ناقص زیر چیپ میشود
-
عدم تراز بودن چیپ: باعث کوتاه شدن یا اتصال پایهها به یکدیگر
-
استفاده از فلوکس زیاد یا نامناسب: ایجاد حباب در اتصالات و خرابی پس از چند روز استفاده
آموزش تعویض چیپ گرافیک (Chip Replacement)
در مواقعی که چیپ GPU کاملاً سوخته یا ترکخورده است، باید تعویض کامل چیپ گرافیک انجام شود. در این بخش از دوره، کارآموز یاد میگیرد چگونه چیپ معیوب را با یک GPU سالم از همان مدل جایگزین کند.
آموزش شامل مراحل زیر است:
-
تشخیص سازگاری چیپ جایگزین با مدل برد
-
آمادهسازی چیپ جدید برای ریبال
-
نصب چیپ جدید و تنظیم پروفایل حرارتی مجدد
-
تست سلامت و بررسی تصویر خروجی
تجهیزات مورد نیاز در آموزش ریبال چیپ گرافیک
در کارگاه آموزشگاه تعمیر گرافیک کامتک تجهیزات زیر بهصورت کامل در اختیار کارآموز قرار دارد:
-
دستگاه BGA Machine اتوماتیک و نیمهاتوماتیک
-
هیتر دیجیتال (Hot Air Station)
-
مایع و خمیر فلوکس با کیفیت بالا
-
شابلون مخصوص GPU (Nvidia / AMD)
-
توپ قلع در اندازههای مختلف
-
میکروسکوپ تعمیرات دقیق
-
منبع تغذیه دیجیتال و مولتیمتر حرفهای
در پایان آموزش ریبال چیپ گرافیک و کار با دستگاه BGA Machine، کارآموز به سطحی میرسد که میتواند:
-
ریبال و نصب مجدد انواع GPU و VRAM
-
تعویض چیپ گرافیک nVidia و AMD
-
تنظیم پروفایل حرارتی اختصاصی برای هر مدل
-
تست عملکرد و اطمینان از سلامت اتصالات پس از نصب
-
عیبیابی ایرادات تصویر، نویز، سوختگی و اتصالی پایهها
توانمندی کارآموز در دوره آموزش تعمیر کارت گرافیک
پس از اتمام دوره آموزش تعمیر کارت گرافیک در آموزشگاه کامتک، کارآموز به سطحی از مهارت و تسلط فنی میرسد که میتواند بهصورت حرفهای و مستقل وارد بازار کار تعمیرات سختافزار، کارت گرافیک و GPU شود. در طول دوره، کارآموز بهصورت عملی با ساختار الکترونیکی انواع کارت گرافیک از برندهای nVidia، AMD، Intel و مدلهای RTX، GTX، Radeon، Vega، Quadro، Tesla آشنا شده و توانایی عیبیابی، تعمیر، ریبال و تعویض چیپ گرافیک را بهطور کامل کسب میکند.
مهارتهای فنی که کارآموز به دست میآورد
-
تسلط کامل بر عیبیابی چیپ گرافیک (GPU Diagnosis) و تشخیص خرابی در مدارهای VRM، حافظه VRAM، خطوط دیتا و ولتاژ تغذیه.
-
توانایی انجام ریبال چیپ گرافیک و تعویض GPU با دستگاه BGA Machine بهصورت حرفهای.
-
آشنایی با روش تعمیر مدار Power کارت گرافیک، عیبیابی ماسفتها و درایورهای PWM و رفع مشکلات ولتاژ یا اتصالی در بخش تغذیه.
-
تسلط بر تعمیر فن و سیستم خنککننده کارت گرافیک، رفع داغی GPU و تعویض خمیر حرارتی یا پدهای سیلیکونی.
-
توانایی تعمیر گرافیک لپتاپ، گرافیک ماینر، گرافیک آیمک، گرافیک آلاینوان و گرافیک مادربرد آنبورد.
-
مهارت در نقشهخوانی برد گرافیک (Schematic & Boardview Reading) و مسیریابی دقیق سیگنالها با استفاده از مولتیمتر و اسیلوسکوپ.
-
آشنایی با عیبیابی نرمافزاری GPU شامل فلش بایوس کارت گرافیک، تست حرارتی و بنچمارک با نرمافزارهای GPU-Z، FurMark، 3DMark و HWMonitor.
-
تسلط بر تست حرارتی و ولتاژگیری دقیق (Thermal & Voltage Testing) برای بررسی سلامت GPU و VRAM.
-
توانایی تعمیر انواع کارت گرافیک گیمینگ، ورکاستیشن و صنعتی (Mining GPU) با استفاده از ابزارهای تخصصی.
دستگاهها و تجهیزات که کارآموز یاد میگیرد با آنها کار کند
-
BGA Machine (دستگاه ریبال و تعویض چیپ گرافیک)
-
Hot Air Station (هیتر و ایرهیتر دیجیتال)
-
منبع تغذیه آزمایشگاهی و مولتیمتر حرفهای
-
اسیلوسکوپ و تستپوینتهای ولتاژ
-
LC متر و ابزار تست سلف و خازن
-
میکروسکوپ تعمیرات برد و شابلون GPU
انواع گرافیکهایی که کارآموز میتواند تعمیر کند
کارت گرافیک دسکتاپ (PC GPU): شامل مدلهای RTX 5090، RTX 4070 Ti، GTX 1660، RX 6800 XT، RX 7900 XT و مدلهای مشابه.
گرافیک لپتاپ (Laptop GPU): چیپهای گرافیکی BGA مانند GTX 1060M، RTX 2060M و AMD Radeon Mobile.
گرافیک ماینر (Mining GPU): شامل RTX 3080، RX 580 و RX 5700 که در مزارع استخراج رمزارز استفاده میشوند.
گرافیک آیمک و آلاینوان (iMac & AIO GPU): چیپهای گرافیکی AMD و Nvidia مورد استفاده در سیستمهای یکپارچه اپل و برندهای HP، Dell و Asus.
گرافیک مادربرد آنبورد (Onboard GPU): چیپهای مجتمع Intel HD Graphics، AMD Vega و APUهای Ryzen.
گرافیک کنسول بازی (Console GPU): شامل چیپهای گرافیکی PS5، PS4 و Xbox Series X برای تعمیر و ریبال.
در پایان دوره، کارآموز به یک تعمیرکار حرفهای گرافیک تبدیل میشود که میتواند انواع کارتهای گرافیک، چیپهای GPU، مدارهای تغذیه و بخشهای VRAM را بهصورت کاملاً تخصصی تعمیر و بازیابی کند.
فارغالتحصیلان این دوره توانایی راهاندازی کارگاه مستقل تعمیر کارت گرافیک، همکاری با مراکز تعمیرات کامپیوتر، لپتاپ، ماینر و محصولات اپل را دارند و میتوانند در پروژههای تخصصی ریبال و تعویض چیپ GPU فعالیت کنند.